Natural Choice
Het Rariteiten Kabinet
Natuurhistorische bijzonderheden en rariteiten
Het Rariteiten Kabinet
Natuurhistorische bijzonderheden en rariteiten
Versteend of fossiel hout
Versteend hout (verkiezeld hout) noemt men het fossiele overblijfsel van wat eens een boom is geweest. Deze bomen stierven door een ziekte, ouderdom, een bosbrand, blikseminslag, stormen enz.
Tijdens overstromingen werden veel dode bomen stroomafwaarts meegevoerd door de meanderende rivieren en werden tijdens het transport vaak ontdaan van de bast, takken en wortels, waardoor alleen de stam overbleef.
Sommige van deze bomen kwamen op zandbanken terecht, waar ze al vrij snel werden bedolven onder een laag fijnkorrelig slib (sediment). Door deze snelle afsluiting van de buitenlucht werd verrotting van het hout tegengegaan. Tijdens het daarop volgende proces werden de organische stoffen (cellen en weefsels) geleidelijk vervangen door anorganische bestanddelen. Het hout werd omgezet in steen. Het belangrijkste anorganische bestanddeel daarbij was kiezel (SiO2). In het begin werden alleen de open ruimten van de dode cellen opgevuld, maar na verloop van tijd was al het hout vervangen door de kiezel. Deze verkiezeling verliep molecuul voor molecuul, een uiterst langzaam en natuurlijk proces. Het bijzondere van dit proces is dat de mineralen de plaats van het hout innamen, zonder dat de plantenstructuur werd verstoord. De jaarringen zijn duidelijk zichtbaar en zelfs de individuele cellen zijn vaak zo goed bewaard gebleven dat men ze heeft kunnen vergelijken met plantensoorten die nu nog leven.
Versteend hout bestaat voornamelijk uit de volgende modificaties van SiO2: kwarts (soms als amethist), chalcedoon (carneool, jaspis), agaat, opaal (houtopaal).
Soms werden er ook bivalven die in het hout aanwezig waren meegeconserveerd, zoals de scheepsboormossel (Terédo). Hiervan kan men in de diluviale afzettingen van de Rijn en de Maas mooie voorbeelden vinden.
Vindplaatsen in Europa zijn o.a. het Somme-gebied in Frankrijk (Tertiair), de Pfaltz in Duitsland (Perm). Ook in België en Nederland wordt wel versteend hout gevonden.
Een zeer spectaculair gebied met een enorme hoeveelheid versteend hout is Petrified Forest in Arizona in de Verenigde Staten (Trias).
Naast de boomstammen zijn ook vruchtkegels, bladeren, naalden, schors en andere resten bewaard gebleven.
Versteend hout (verkiezeld hout) noemt men het fossiele overblijfsel van wat eens een boom is geweest. Deze bomen stierven door een ziekte, ouderdom, een bosbrand, blikseminslag, stormen enz.
Tijdens overstromingen werden veel dode bomen stroomafwaarts meegevoerd door de meanderende rivieren en werden tijdens het transport vaak ontdaan van de bast, takken en wortels, waardoor alleen de stam overbleef.
Sommige van deze bomen kwamen op zandbanken terecht, waar ze al vrij snel werden bedolven onder een laag fijnkorrelig slib (sediment). Door deze snelle afsluiting van de buitenlucht werd verrotting van het hout tegengegaan. Tijdens het daarop volgende proces werden de organische stoffen (cellen en weefsels) geleidelijk vervangen door anorganische bestanddelen. Het hout werd omgezet in steen. Het belangrijkste anorganische bestanddeel daarbij was kiezel (SiO2). In het begin werden alleen de open ruimten van de dode cellen opgevuld, maar na verloop van tijd was al het hout vervangen door de kiezel. Deze verkiezeling verliep molecuul voor molecuul, een uiterst langzaam en natuurlijk proces. Het bijzondere van dit proces is dat de mineralen de plaats van het hout innamen, zonder dat de plantenstructuur werd verstoord. De jaarringen zijn duidelijk zichtbaar en zelfs de individuele cellen zijn vaak zo goed bewaard gebleven dat men ze heeft kunnen vergelijken met plantensoorten die nu nog leven.
Versteend hout bestaat voornamelijk uit de volgende modificaties van SiO2: kwarts (soms als amethist), chalcedoon (carneool, jaspis), agaat, opaal (houtopaal).
Soms werden er ook bivalven die in het hout aanwezig waren meegeconserveerd, zoals de scheepsboormossel (Terédo). Hiervan kan men in de diluviale afzettingen van de Rijn en de Maas mooie voorbeelden vinden.
Vindplaatsen in Europa zijn o.a. het Somme-gebied in Frankrijk (Tertiair), de Pfaltz in Duitsland (Perm). Ook in België en Nederland wordt wel versteend hout gevonden.
Een zeer spectaculair gebied met een enorme hoeveelheid versteend hout is Petrified Forest in Arizona in de Verenigde Staten (Trias).
Naast de boomstammen zijn ook vruchtkegels, bladeren, naalden, schors en andere resten bewaard gebleven.
